Koncepcyjny i techniczny projekt architektoniczny

źródło

Projekt architektoniczny to ciekawa kategoria utworu stanowiącego przedmiot prawa autorskiego. Projekt architektoniczny to bowiem pewna kategoria zbiorcza wielu różnych projektów, które wchodzić mogą w grę gdy budowany je
st jakiś obiekt. Pierwotnym projektem jest projekt koncepcyjny zawierający ogólny zarys, sylwetkę budynku, dalej tworzone są projekty techniczne, projekty branżowe itp. Zależność pomiędzy nimi i uprawnienia przysługuje poszczególnym twórcom to temat na pracę naukową, ja zaś w tym poście skupię się na kwestii współautorstwa twórców poszczególnych projektów - kwestii poruszonej w jednego z wyroków. 

Przedmiotem sprawy był projekt koncepcyjny kilku budynków mających powstać w Warszawie. na początku lat 90. Powódka była twórcą owego projektu. Pierwotnie projekt miał zostać wykorzystany przez francuskich inwestorów, ostatecznie jednak za zgodą twórcy wykorzystany został przez jedną ze Spółdzielni Mieszkaniowych, gdzie postanowiono wdrożyć go w życie. Projekty techniczne opracowanych budynków, wykonywał pozwany - początkowo w porozumieniu z powódką. Konflikt na tle jednego z projektów, a przede wszystkim fakt braku umieszczenia nazwiska powódki na dokumentacji projektowej złożonej do Urzędu Miasta Warszawy, doprowadził do złożenia przez powódkę powództwa w sprawie. Sprawa ma ciekawy wątek dotyczący współautorstwa. Sąd przyjął bowiem, że powódce przysługuje współautorstwo w równej części do projektu technicznego, którego ta w istocie nie wykonywała. Sąd wyprowadził zatem współautorstwo projektu technicznego z autorstwa projektu koncepcyjnego. Koncepcja ciekawa, aczkolwiek nie została rozwinięta w wywodach sądu zatem nie można prześledzić jego argumentacji. Sąd uznał również de facto, że współautorstwo może powstać pomimo braku woli stron co do powstania takiego stanu rzeczy. Tymczasem przyjmuje się, że "porozumienie twórców" co do zamiaru stworzenia wspólnego dzieła jest koniecznym warunkiem ustalenia współautorstwa utworu. Być może Sąd ów zamiar wyprowadził w sposób domniemany z okoliczności sprawy? Powódka wygrała sprawę co do zasady. Sąd uznał naruszenie autorskich praw majątkowych oraz autorskich praw osobistych - prawa do wspóautorstwa - czyli do wymienienia powódki jako współautora utworu. Wyrok SN - V CKN 499/2000.

Omówiona sprawa pokazuje, jak ważne jest regulowanie kwestii współautorstwa również na poziomie zamiaru stron które biorą udział w tworzeniu utworu. Odpowiedniej treści umowa zawarta na początku współpracy pozwoliłaby bowiem wyeliminować wątpliwości w trakcie lub po jej realizacji, a przynajmniej byłaby czynnikiem, który pozwoliłby Sądowi ustalić zakres wzajemnego porozumienia przy tworzeniu dzieła.